دوگور دوپا

کهگیلویه و بویراحمد استانی کوچک اما سرزمین دلاوری‌ها است، سرزمین آریوبرزن و کی‌لهراسب‌ها. استانی کوچک که نگین زاگرس است، دنا را در خود دارد، مملو از درختان بلوط است، رود و آبشار دارد، در کنارش نفت هم دارد، آثار تاریخی و باستانی فراوان هم دارد؛ محوطه تاریخی تَل خسرو، تنگه تاریخی سَروَک، پل‌های پاتاوه، تخت شاه‌نشین و … در این استان واقع شده است.

یکی از آثار بی نظیری که کمتر بدان پرداخته شده و آن‌چنان که باید شناخته نشده «دوگور دوپا» است. اثری عجیب که در حدود ۹۵ کیلومتری مرکز استان یعنی یاسوج قرار دارد. از گچساران به سمت شهر باشت که بروید، هفت کیلومتر بعد از باشت از مسیر خاکی به روستای شوش می‌رسید، بالای تپه مشرف به روستای شوش سفلی و ده‌کند، دو ستون بلندِ سنگی قرار دارد که به دوگور دوپا معروف است.

این دو ستون از سنگ‌های یک‌پارچه تراشیده شده و از جنس سنگ آهک و شیری رنگ است. یکی از ستون‌ها کمتر از دو متر و دیگری کمتر از ۱۹۰ سانتیمتر ارتفاع دارد که در فاصله ۵۰ سانتی هم قرار گرفته‌اند.

درباره کاربری این سنگ‌ها نظر قطعی وجود ندارد. عده‌ای آن‌را بقایای آتشکده زرتشتیان می‌دانند و قدمت آن‌را به زمان ساسانیان نسبت می‌دهند. عده‌ای دیگر بر اساس بررسی‌های انجام شده بر روی این بنا آن‌را مربوط به آئین مهرپرستی می‌دانند و معتقدند که این ستون‎های سنگی شبیه ستون‌های سنگی معابد مهر است چیزی شبیه به معبد مهر خورهه. خودِ روستائیان نقل می‌کنند که تا ۵۰-۴۰ سال پیش، مردم بالای این ستون‌ها آتش روشن می‌کردند تا در راه ماندگان، راه را از بی راه تشخیص دهند.

اداره میراث فرهنگی و گردشگری حریم این اثر را تعیین کرده است اما احتیاج به بررسی‌های بیشتری است تا تاریخچه واقعی اثر مشخص شود. این اثر در سال ۱۳۷۹ در آثار ملی به ثبت رسید.