«تپه تورنگ» در شمال غربی روستای «تورنگ»، در ۲۰ کیلومتری «گرگان»، مرکز استان «گلستان» و در ۶۰ کیلومتری از ساحل دریای خزر قرار گرفته است. این تپه باستانی که باستانشناسان پیشینه آن را به ۵ تا ۶ هزار سال پیش و در پیوند با تمدنهای «تپه حصار دامغان» و «تپه سیلک کاشان» باز میگردانند، در […]
این دو ستون از سنگهای یکپارچه تراشیده شده و از جنس سنگ آهک و شیری رنگ است. یکی از ستونها کمتر از دو متر و دیگری کمتر از 190 سانتیمتر ارتفاع دارد که در فاصله 50 سانتی هم قرار گرفتهاند.
تاق گرا یک سازه از ماده سنگ و ساروج با ساختار چهارگوش کشیده است. بلندای سازه نزدیک به 12 متر، درازای نزدیک به 8 متر و پهنای نزدیک به 5 متر است. پایه سازه بالاتر از 1 متر بلندا داشته و از زمینه تا آغاز کمانه تاق نزدیک به 6 متر است که سازه یک ایوان را درون خود جای داده است که دیوارهایش سنگنگاری شده است. بالای سازه نیز کنگرههای سنگی کار شده است، که 7 کنگره از رو و پشت و 5 کنگره نیز از دو سو دیده میشود.
دسترسی به این دژ کمی دشوار است و برای بازدید از آن نیاز به راهنما و بلد محلی دارید. دره عمیق و انحنای آن، در کنار قلعه قمچقای منظره کمنظیری به دست میدهد که تا به حال ناشناخته مانده است.
دروازه پاسنگان به سوی جنوب است. دروازه سردر و تاق آجرکاری و تاق نما در دو سو دارد. دروازه به هشتی می گشاید. در گذشته طبقه دومی بر بالای ایوان دروازه بوده است که امروزه نشانی از آن نیست. سپس میانسرا با حوضی در میان قرار دارد. شاه نشین در طبقه دوم سازه کاروانسرای پاسنگان جای دارد. کاروانسرا یک آب انبار در درون و یک آب انبار نیز بیرون از میانسرا دارد.
عمارت چهلستون در بهمن ماه سال 1334 به شماره 389 در فهرست آثار تاريخي ايران ثبت گرديد.بخشي از اين بنا در سال 1335 به عنوان نمايشگاه اشياء تاريخي و باستاني مورد استفاده و پس از دو سال به صورت كامل تبديل به گنجينه قزوين گرديد.
کتیبۀ نستعلیق موجود در دالان شمالی از نام معمار هنرمند بنا، محمد حسن معمار، و استاد محمدرضا کاشیپز، از بهنامترین هنرمندان زمانۀ خویش حکایت دارد که در کنار دو تاریخ 1293 هـ.ق. برای آغاز و 1305 هـ.ق. برای پایان کار سندی تاریخی برای این بنای شگفتانگیز است. در پایان کتیبه نیز شعر مشهوری از سعدی و نام معمار آمده است: غرض نقشی است کز ما بازماند که هستی را نمیبینم بقایی مگر صاحبدلی روزی به رحمت کند در حق استادان دعایی
تزیینهای معماری به کار رفته در برخی قلعههای کوه خواجه به هنر سبک یونانی شبیه است. به خصوص سر ستونهای مارپیچ و همچنین گل کوچک پرپر شبیه به نیلوفر که بسیار شبیه به نمونههای هخامنشی هستند.