معرفی ایلات و طوایف استان سیستان و بلوچستان

وسعت  و جمعیت استان

استان سیستان و بلوچستان با مساحت ۱۸۱۷۸۵ کیلومتر مربع نزدیک به ۱۱درصد وسعت کشور را در بر گرفته و در جنوب شرقی ایران واقع شده است. این استان از شمال با خراسان جنوبی و افغانستان، از شرق با پاکستان و افغانستان، از جنوب با دریای عمان و از غرب با استان‌های کرمان و هرمزگان هم مرز است. سیستان و بلوچستان حدود ۱۱۰۰ کیلومتر مرز با کشورهای پاکستان و افغانستان و ۳۰۰ کیلومتر مرز آبی با دریای عمان دارد و تنها استان ایران است که با پاکستان مرز مشترک دارد.

منطقه بلوچستان که جنوب استان را در بر گرفته از ۱۵ شهرستان (زاهدان، میرجاوه، خاش، سراوان، ایرانشهر، نیکشهر، چابهار، سرباز، کنارک، دلگان، مهرستان، سیب و سوران، بمپور، قصر قند، فنوج) تشکیل می شود. منطقه سیستان نیز شمال استان را در برگرفته و شامل پنج شهرستان (زابل، زهک، نیمروز، هامون و هیرمند) است.

سیستان و بلوچستان دارای آب و هوای گرم و خشک است و از تنوع اقلیمی ویژه‌ای برخوردار است به گونه ای که مناطق کوهستانی، جنگلی و باتلاقی در این استان پهناور به چشم می‌خورد. مردم سیستان و بلوچستان از قومیت های سیستانی و بلوچ هستند. سیستانی ها غالبا شیعه و به زبان فارسی و لحجه سیستانی تکلم می کنند و بلوچ ها سنی مذهب هستند و زبان آنان بلوچی است.

جمعیت: بر اساس سرشماری نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵، سیستان و بلوچستان دارای دو میلیون و ۷۷۵ هزار نفر جمعیت در ۲۰ شهرستان، ۵۰ بخش، ۴۷ شهر و ۱۱۵ دهستان است و شهرستان زاهدان مرکز این استان می باشد.

جمعیت عشایری

بر اساس نتایج پایه اولین سرشماری ثبتی مبنایی عشایر کوچنده کشور در سال ۱۳۹۹، جمعیت عشایری سیستان و بلوچستان در دوره قشلاقی ۲۵ هزار و ۹۲۳ خانوار با جمعیت ۱۲۷ هزار و ۵۱۳ نفر و در دوره ییلاقی ۲۲ هزار و ۴۸۲ خانوار با جمعیت ۱۱۷ هزار و ۵۹۶ نفر است.

این در حالی است که بر اساس اطلاعات سومین سرشماری رسمی عشایر کوچنده کشور که در سال ۱۳۸۷ توسط مرکز آمار ایران انجام شده بود، جمعیت عشایری این استان در دوره قشلاقی ۱۰۲ هزار و  ۲۴۵  نفر (۱۸٫۹۸۴ خانوار) و در دوره ییلاقی ۹۵ هزار و  ۲۹۸ نفر (۱۷٫۶۹۳خانوار) بود.

ایلات و طوایف

حدود ۲۲۶ طایفه عشایری در سیستان و بلوچستان شناسایی شده اند. برخی از این طوایف عبارتند از: ناروئی، توتازهی، سالارزهی، شه بخش، ریگی، عالی زهی، قنبرزهی، نوتی زهی، اسماعیل زهی، قلندرزهی، گمشادزهی، حسن زهی، حسین زهی، عیسی زهی، کرد، کهرازهی، شاهوزهی، جر، بزی، سرگزی، دهمرده، میرشاه، دلارامی، براهویی، صیادی، میربلوچ زهی، جمال زهی، جان آبادی و…

شهرستان های عشایرنشین

شهرستان های عشایرنشین سیستان و بلوچستان عبارتند از: زاهدان، میرجاوه، زابل، هامون، نیمروز، هیرمند، خاش، سراوان، سیب سوران، مهرستان، ایرانشهر، دلگان، نیکشهر، قصر قند، فنوج، سرباز، کنارک.

 تعداد و نوع دام

نوع دام در اختیار عشایر استان سیستان و بلوچستان شامل دام سبک (گوسفند و بز) و دام سنگین (شتر و گاو) است. بر اساس اطلاعات سومین سرشماری رسمی عشایر کوچنده کشور که در سال ۱۳۸۷ توسط مرکز آمار ایران، در مجموع عشایر سیستان و بلوچستان ۸۷۹ هزار و ۱۶۶ رأس دام سبک و ۱۹ هزار و ۱۷۰ رأس دام سنگین در اختیار دارند.

مهمترین تولیدات عشایر استان

مهم ترین تولیدات لبنی: شیر، ماست، روغن حیوانی، دوغ، کره، کشک سفید و کشک زرد.

مهم ترین صنایع دستی: سوزن دوزی، حصیربافی، خامه دوزی، فرش، قالی و گلیم.

مهم ترین گیاهان دارویی: چای ترش، حنا، بنه، آویشن، اسپند، نعناع، وسمه و درمنه.