نقش شرکت‌های تعاونی تولید روستایی در ‌توسعه پایدار کشاورزی

مطالعه پایداری کشاورزی مستلزم ارزیابی جامع و یکپارچه‌ای از دینامیسم حاکم و ارتباط تنگاتنگ ابعاد محیطی، اقتصادی و اجتماعی آن‌ها است. کشاورزی پایدار بدین معنا نیست که هیچ چیزی تغییر ننماید بلکه درپی بقا و بهبود مشخصه‌های اقتصادی، محیطی و اجتماعی است تا بتوان سالم و بهره‌ور به ادامه حیات پرداخت. ‌پژوهش حاضر ‌جزء تحقیقات کاربردی،‌ توصیفی– تحلیلی با هدف کلی تعیین نقش نظام بهره‌برداری تعاونی تولید روستایی در ارتقای سطح کشاورزی پایدار صورت گرفت. بدین منظور دو نوع نظام بهره‌برداری رایج در منطقه رودشت شهرستان اصفهان، تعاونی تولید و خانوادگی (‌خرد دهقانی)، مورد مطالعه قرار گرفت. نمونه‌گیری به روش سرشماری شامل کلیه کشاورزان عضو تعاونی (‌۱۶۸ ‌n=) و به روش تصادفی ساده یعنی ۱۰۰ نفر از کشاورزان غیر عضو تعاونی ساکن در حوزه عمل تعاونی (۱۰۰n=‌) انجام گردید. یافته‌ها نشان می‌دهد نظام بهره‌برداری تعاونی نسبت به خانوادگی در دستیابی به ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی توسعه کشاورزی، پایدارتر است. مهم‌ترین سازه‌های مؤثر در پایداری کل و نقاط افتراق کشاورزان عضو و غیر عضو تعاونی عبارتند از سود، مدیریت آب، خاک، سم و کودهای شیمیایی، شیوه آبیاری نوین و عملیات بی‌خاک‌ورزی؛ بنابراین پیشنهاد می‌شود با توجه به ناپایداری نظام بهره‌برداری خانوادگی در ابعاد اقتصادی، زیست‌محیطی و اجتماعی، تعاونی تولید با ایجاد انگیزه در بین کشاورزان و تقویت زیر ساخت‌ها، تعداد بیشتری از کشاورزان را جهت دستیابی به کشاورزی پایدار عضو نماید.