چهارمحال و بختیاری در سلام آبادی

معرفی استان چهارمحال و بختیاری

سفال‌ها و ابزارهای سنگی به دست‌آمده از تپه‌های باستانی این منطقه، پیشینه‌‌ی استان را به حدود نه هزار سال قبل نسبت می‌دهند. از آن زمان تا کنون این سرزمین، سکونت‌گاه اقوام مختلفی بوده است. هم‌اکنون مردم این استان به زبان‌های بختیاری، فارسی و ترکی سخن می‌گویند و بخشی از جمعیت استان را عشایر ایل بختیاری تشکیل می‌دهند.

استان چهارمحال و بختیاری با دیرینه‌ای هزار ساله،‌ تعدادی از تماشایی‌ترین جاذبه‌های گردشگری طبیعی را در خود جای داده است که بیش از ۶۳۰ عدد از این دیدنی‌ها به ثبت ملی رسیده‌اند.

تاریخچه

سفال‌ها و ابزارهای سنگی به دست‌آمده از تپه‌های باستانی این منطقه، پیشینه‌‌ی استان را به حدود نه هزار سال قبل نسبت می‌دهند. از آن زمان تا کنون این سرزمین، سکونت‌گاه اقوام مختلفی بوده است. هم‌اکنون مردم این استان به زبان‌های بختیاری، فارسی و ترکی سخن می‌گویند و بخشی از جمعیت استان را عشایر ایل بختیاری تشکیل می‌دهند.

جغرافیا

استان‌های اصفهان، خوزستان، کهگیلویه و بویراحمد و لرستان همسایه‌های چهارمحال و بختیاری هستند. از آن‌جا که میانگین بلندی شهرهای این استان حدود ۲۱۵۳ متر از سطح دریاست، این استان را بام ایران نامیده‌اند.

شهرهای مهم استان شامل شهرکرد، کوهرنگ، بروجن، سامان، لردگان، اردل، فارسان، کیار، آلیکوه و بن است. شهرکرد مرکز این استان است.

استان چهارمحال و بختیاری در بستر سلسله کوه‌های زاگرس قرار گرفته و زردکوه را در دل خود جای داده است. همچنین سرچشمه‌ی رودخانه‌های کارون و زاینده‌رود در همین استان قرار دارد.

آب‌وهوا

در بخش‌های مختلف استان ۶ اقلیم آب‌وهوایی وجود دارد؛ اما در مجموع هوای سرد و ارتفاعات برف‌گیری در این منطقه دیده می‌شود. زمستان‌ها دمای هوا تا ۳۴ درجه زیر صفر پایین می‌رود. از این رو، مسافرانی که قصد اسکی یا کوهنوردی ندارد،‌ می‌توانند اردیبهشت تا آخر تابستان را برای سفر به این منطقه انتخاب کنند.

شهرهای استان چهارمحال و بختیاری

 شهرکرد

شهرکرد -با نام قدیم دهکرد- قدمتی طولانی دارد. وجود تپه‌‌ی باستانی گورگای در حوالی شهر از عمر هفت هزار ساله‌ی این منطقه خبر می‌دهد.

شهرکرد با ارتفاع ۲۳۱۰ متر از سطح دریا، بلندترین مرکز استان کشور است. این شهر در شمال رشته‌کوه زاگرس واقع شده است. باوجود طبیعت تماشایی و جاذبه‌های طبیعی آن، نیمه‌ی اول سال گردشگران زیادی راهی شهرکرد می‌شوند.

مسافرانی که بخواهند چند ساعتی را میان درخت و سبزه بگذرانند،‌ می‌توانند به یکی از پارک‌های شهر یعنی پارک ملت، پارک لاله، پارک شب یا عمو نادر و پارک تهلیجان بروند.

مسجد جامع، موزه باستان‌شناسی شهرکرد در حمام تاریخی پرهیزگار،‌ قلعه دزک، سقاخانه ارباب میرزا و اتاق آیینه از دیدنی‌های شهرکرد به‌حساب می‌آیند. چشمه وقت و ساعت و تفرجگاه چشمه زنه در شهر هَفشِجان که در فاصله‌ی ۱۴ کیلومتری شهرکرد قرار گرفته، هر سال با شروع بهار میزبان گردشگران زیادی است.

کوهرنگ

مرتفع‌ترین شهر استان، کوهرنگ است که با شهرکرد ۸۵ کیلومتر فاصله دارد. این منطقه‌ی ییلاقی که آب‌معدنی‌ معروفی هم دارد، هر سال طبیعت‌گردهای بی‌شماری را جذب خود می‌کند.

دشت لاله‌های واژگون از نیمه فروردین تا آخر اردیبهشت پر از گل‌های زرد و قرمز می‌شود. چشمه دیمه در روستای دیمه، چشمه شیخ علیان در روستای سرآقا سید، چشمه کوهرنگ، کمپ‌های عشایر، غار یخی چما و پیست اسکی از دیدنی‌های کوهرنگ هستند.

بروجن

در فاصله‌ی ۶۲ کیلومتری شهرکرد، بروجن قرار گرفته که محل تلاقی استان چهارمحال و بختیاری با فارس و اصفهان است. بلندی این شهر از سطح دریا ۲۱۹۷ متر است و به همین دلیل این شهر نیز به بام ایران معروف شده است. بروجن زمستان‌های سردی دارد و در بهار و تابستان میزبان گردشگران و طبیعت‌گردان است. گردشگاه سیاسرد از پرطرفدارترین جاذبه‌های گردشگری بروجن به‌حساب می‌آید.

سامان

سامان شهریست با باغ‌های فراوان که در نزدیکی شهرکرد واقع شده است. محصول گردو و بادام آن زبانزد است. یکی از جاذبه‌های پرطرفدار استان یعنی پل تاریخیِ زمان‌خان متعلق به این شهر است. عبور زاینده‌رود از سامان، امکان قایق‌رانی در رودخانه خروشان یا رفتینگ را فراهم آورده است که برای تجربه آن می‌توان به راهنمایان طبیعت‌گردی جنب پل زمان‌خان مراجعه کرد.

لُردِگان

لُردِگان در دشت حاصلخیزی میان رشته‌ کوه‌های زاگرس واقع شده و با شهرکرد بیشتر از دو ساعت فاصله دارد. گردشگاه چشمه‌برم که در کنار چشمه‌برم برپا شده، یکی از جاذبه‌های لردگان است. آبشار آتشگاه، چشمه سندگان، چشمه خانی و جنگل‌های سرسبز بلوط از دیگر دیدنی‌های لردگان است.

اَردَل

در فاصله‌ی ۹۵ کیلومتری مرکز استان، می‌توان از شهر اردل بازدید کرد. اردل از گذشته محل اسکان عشایر بختیاری بوده است. چشمه‌ی سرداب رستم‌آباد، چشمه‌ی مولا در روستای آلیکوه، چشمه‌ی سرخون، چشمه‌ی شلیل، دشت اردل، آبشار دره عشق، روستای شوران آبسرده،‌ پل تاریخی روستای بهشت‌آباد، غار اردل و آبشار لندی دیدن کرد.

فارسان

فارسان در غرب شهرکرد قرار دارد و گردشگران زیادی تابستان‌ها به این منطقه‌ی ییلاقی سفر می‌کنند. چشمه‌ی قلعه، دره حنا، چشمه‌ی شیخ یوسف، سنگ‌نوشته‌های نزدیک پیرغار، غار سراب در روستای امیدآباد سراب و غار آقا سید عیسی می‌تواند در لیست سفر شما قرار گیرد.

اقامت‌گاه‌ها

اقامت‌گاه‌های متنوعی در این استان وجود دارد که در میان آنها هتل و اقامت‌گاه سنتی و بوم‌گردی هم به‌چشم می‌خورد. اقامت‌گاه‌های بوم‌گردی گل‌صنم، مهر و ماه،‌ ارگ‌کیان، هزارچشمه هفشجان و آزاده در شهرکرد، بوم‌گردی آوای تالاب و کومه‌کلار در بروجن،‌ بهشت‌آباد یا دژگرد در اردل و اقامت‌گاه بوم‌گردی کوهرنگ ملک‌آباد در حوالی کوهرنگ نمونه‌هایی از آن‌هاست.

غذاهای محلی

درست است که در شهرهای دیگر هم می‌توان کباب بختیاری پیدا کرد، اما کباب بختیاری اصیل و باکیفیت را در همین استان باید امتحان کرد.

شوربای قیمه‌ریز، اُماج، کشک و کدو،‌ اُریز، آش انار، شله بریان، اُترشی، کاچی شیر، فتیر، کاکولی، گردو پلو،‌ رِکو و ماست میش با شکر یا شیره‌ی انگور از غذاهای محلی این استان به‌شمار می‌روند. نان تیری،‌ نان ورچاله، املت تره کوهی،‌توله،‌ کاله جوش و پرورد دوغ را هم در استان چهارمحال و بختیاری باید چشید.

رستوران‌ها

باتوجه به کیفیت خوب محصولات کشاورزی، خوردوخوراک در این استان از طعم و کیفیتی عالی برخوردار است. رستوران‌های بسیار زیادی در شهرهای مختلف آن وجود دارد که به چند نمونه از معروف‌ترین آنها اشاره می‌کنیم. در شهرکرد دو شعبه‌ی رستوران شمال شهر، رستوران تخت جمشید، سفره‌خانه فردوسی، رستوران قصر، سفره‌خانه چلچراغ، رستوران قاشق نقره‌ای، سفره‌خانه چوبین، رستوران خوزستان،‌ فست‌فود سیزده و کش لقمه زبانزد هستند.

در بروجن می‌توان از میان رستوران‌های خانه قنبریان، رستوران لذیذ و رستوران ترنج انتخاب کرد. در سامان کباب ساطوری تک بناب آذربایجان، رستوران قصر سامان، رستوران چشمه باغ، سفره‌خانه کوروش مشهور هستند و در لردگان رستوران چهل‌ ستون.

صنایع دستی

در این استان قالی بختیاری و قالی قشقایی یا یلمه، گبه، جاجیم و گلیم سوماک می‌بافند. نمدمالی، گیوه‌دوزی، چوقا که لباس مردان بختیاریست، بافت سیاه‌چادر یا بهون و قفل‌سازی سنتی نیز از صنایع دستی استان چهارمحال و بختیاری به‌شمار می‌روند.

سوغات

در سفر به استان چهارمحال و بختیاری می‌توان گز بلداجی، عسل، بادام، قره قوروت یا قارا، کشک، نبات، پولکی، گیاهان دارویی و غذایی مانند پونه وحشی، سیر وحشی، تره کوهی، کرفس کوهی و پاغلا، قالی و محصولات کشاورزی خرید.

آداب و رسوم

در استان چهارمحال و بختیاری از دیرباز رسم و رسوم متنوعی بین مردم برقرار بوده است. از جمله مراسم شیرینی اشکنون که در فاصله‌ی نامزدی تا عقدکنان اجرا می‌شود. در این مراسم زنان دستمال‌بازی مي‌کنند و مردان چوب‌بازی.

یکی دیگر از رسوم قدیمی این است که جوانان پیش از جشن عروسی به شکار می‌روند تا دلیری خود را نشان دهند. گوشت شکار برای شام عروسی طبخ می‌شود. سپس بستگان داماد با آیینه و شمعدان عروس را به خانه‌اش بدرقه می‌کنند.

هم‌چنین آواز سوزناک گاگریو نیز که زنان در عزاداری می‌خوانند، قدمتی طولانی دارد.

پوشیدن لباس نو در نوروز،‌ شال‌اندازی، فالگوش ایستادن، قاشق‌زنی، و آیین چراغ بران نمونه‌های دیگری از آداب و رسوم استان چهارمحال و بختیاری است.